Την Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011, πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου στο ξενοδοχείο Porto Veneziano, με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τους αγώνες του Χατζημιχάλη Γιάνναρη, ενός αγωνιστή που προσέφερε τα μέγιστα στον τόπο του, ενσαρκώνοντας τους πόθους των Κρητικών για την απελευθέρωση από τους Τούρκους και την ένωση με την Ελλάδα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι καθοριστικό ρόλο στην παραγωγή του ντοκιμαντέρ «1866» έχει παίξει το κληροδότημα Χατζημιχάλη Γιάνναρη, αλλά και η ιδιωτική πρωτοβουλία, μέσω του επιχειρηματία Γιάννη Πλατσιδάκη. Παρακινούμενοι από ευαισθησία και σεβασμό για την ιστορία και τους προγόνους, τόλμησαν και προσέφεραν παραδειγματικά την πρώτη οικονομική αρωγή, προκειμένου να ξεκινήσουν τα γυρίσματα.
Στα πλαίσια αυτά, πριν λίγες μέρες, οι ηθοποιοί Κώστας Καζάκος και Γρηγόρης Βαλτινός έφθασαν στα Χανιά για να συμμετάσχουν στα πρώτα γυρίσματα στους Λάκκους, τον τόπο καταγωγής των Χατζημιχάλη Γιάνναρη και Αντώνη Γιάνναρη. Μαζί τους και ο ηθοποιός Μιχάλης Αεράκης, διευθυντής του Περιφερειακού Δημοτικού Θεάτρου Κρήτης, που ερμηνεύει τον ρόλο του Νικόλα Νικολούδη, συγγενούς και στενού συνεργάτη του Χατζημιχάλη.
Το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται ως κύριο άξονα του, την ιστορική επανάσταση του 1866, σκιαγραφώντας παράλληλα ιστορικά στοιχεία που διαδραματίζονται από τα μέσα του 19ου αιώνα (1855) μέχρι την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους και την ένωση της με την Ελλάδα το 1913. Βασικοί χαρακτήρες της υπόθεσης, ο γενικός αρχηγός Κυδωνίας, Χατζημιχάλης Γιάνναρης και ο ανιψιός του, λόγιος Αντώνης Γιάνναρης. Μέσα από τις δραματοποιημένες σκηνές της επανάστασης του 1866, καταδεικνύεται η σημασία των γεγονότων στην μετέπειτα εξέλιξη των πραγμάτων.
Παράλληλα, δεν λείπουν και οι αναφορές σε προγενέστερους και μετέπειτα αγώνες, οι οποίοι συνδέθηκαν με το συγκεκριμένο γεγονός και που όλα αυτά τα χρόνια κράτησαν άσβεστη την φλόγα της ελευθερίας και της αγωνιστικής συνείδησης. Από την ιστορική επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770, που αποτέλεσε και επαναστατικό αρχέτυπο, και εν συνεχεία τις επαναστάσεις του 1774, του 1821, του 1828 και την επανάσταση του Χαιρέτη το 1841, μέχρι τις μεταγενέστερες επαναστάσεις του 1858, του 1878, του 1889, του 1896, του 1897, και την επανάσταση του 1905 στο Θέρισο. Όλα τα παραπάνω ζωντανεύουν και συνδέονται ιστορικά, μέσα από την επιστολογραφία του Αντώνη Γιάνναρη προς τον θείο του, τον Χατζημιχάλη Γιάνναρη, καθώς επίσης και μέσα από ιστορικά δρώμενα, μαρτυρίες αρχείων και προσωπικά βιώματα των ηρώων και των συγγενών τους.
Ποιος ήταν ο Χατζημιχάλης Γιάνναρης
Ο μεγάλος επαναστάτης γεννήθηκε το 1831 και πέθανε στις 17 Ιουλίου του 1916. Η ηρωική μορφή του Χατζημιχάλη Γιάνναρη, του επαναστάτη από τους Λάκκους των Χανίων, κυριάρχησε σ’ όλες τις επαναστάσεις από το 1866 μέχρι και την απελευθέρωση, αλλά και στα χρόνια της Κρητικής Πολιτείας.
Ουσιαστική η επαναστατική δράση του Χατζημιχάλη Γιάνναρη ξεκινά από τα 1855, όταν μαζί με τον εξάδελφό του, επίσης Μιχάλη Γιάνναρη ή Γιανναράκη (Γιανναρομιχελή), επιτέθηκαν σε μια ομάδα Τούρκων αγάδων οι οποίοι διασκέδαζαν έξω από τα Χανιά, χλευάζοντες τους χριστιανούς. Κορυφώθηκε κατά τη μεγάλη επανάσταση του 1866-69, στην οποία έχασε και δύο από τους αδελφούς του, τον Αντώνιο και Παναγιώτη. Ο Χατζημιχάλης συμμετείχε σε όλα τα επαναστατικά κινήματα μέχρι το 1897 -98, όταν η Κρήτη απελευθερώθηκε, αλλά και στους αγώνες που έγιναν στη διάκρεια της Κρητικής Πολιτείας για την ένωση.
Χαρακτηριστικό της προσωπικότητας του είναι ό,τι εκτός από άξιος πολεμιστής, ο Χατζημιχάλης Γιάνναρης ασχολήθηκε και με την συγγραφή κειμένων, παρά το γεγονός ότι τα γράμματα του ήταν λίγα. Συνέγραψε τα απομνημονεύματά τους σε τέσσερις τόμους, ενώ εξέδωσε και επικολυρικό ποίημα για την επανάσταση του 1866, με τον τίτλο «Κρητικοπούλα».
Ο Χατζημιχάλης Γιάνναρης, ο αρχηγός της Κυδωνίας στους επαναστατικούς αγώνες, ήξερε να πολεμά με το τουφέκι, αλλά και να μάχεται πολιτικά, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, στη διάρκεια της Κρητικής Πολιτείας, όταν υπήρξε πληρεξούσιος της Κρητικής Βουλής, αλλά και πρώτος πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης των Κρητών, το Νοέμβριο του 1911, όταν πάρθηκε η απόφαση να σταλεί αντιπροσωπεία βουλευτών στο ελληνικό κοινοβούλιο προκειμένου να παρακαθίσει και με τον τρόπο αυτό να υλοποιηθεί η de facto ένωση. Ήταν τότε που ο Ελευθέριος Βενιζέλος, πρωθυπουργός ήδη της Ελλάδας, δεν μπορούσε να δεχτεί τους Κρήτες στη βουλή, καθώς τόσο η Τουρκία όσο και η Ευρώπη αντιδρούσαν και απειλούσαν την Ελλάδα, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Μετά την παραίτηση του (τον διαδέχτηκε ο Αντώνιος Μιχελιδάκης), ο Χατζημιχάλης ανακηρύχθηκε επίτιμος πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης.
Η ανταμοιβή για τους αγώνες του, στη διάρκεια των οποίων τουλάχιστο δύο φορές τραυματίστηκε, ήλθε την 1η Δεκεμβρίου 1913 όταν είχε την ύψιστη τιμή να υψώσει την ελληνική Σημαία στο φρούριο Φιρκά των Χανίων, στην τελετή η οποία συμβολίζει την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Ο τότε βασιλιάς Κωνσταντίνος, που μαζί με τον Ελευθέριο Βενιζέλο βρέθηκαν στο νησί για τις επίσημες εκδηλώσεις, παρέδωσε στον Χατζημιχάλη Γιάνναρη, που ήταν ήδη σε ηλικία 82 ετών, και στον επίσης γηραιό επαναστάτη Αναγνώστη Μάντακα, που ξεπερνούσε τα 90 χρόνια, τη Σημαία ώστε να σφραγίσουν οι ίδιοι, με αυτό τον ουσιαστικό και συμβολικό τρόπο, την ένωση.
