1η Δεκεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS

Η 1η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS το 1988, με απόφαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και στη συνέχεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Το AIDS έναι μία από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Γύρω στα 25.000.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 33.000.000 είναι φορείς του ιού HIV. Η σεξουαλική επαφή αποτελεί τον κύριο τρόπο μετάδοσης του HIV.

Με αφορμή την 1η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά του HIV/AIDS, οι Γιατροί Του Κόσμου ενώνουν τις φωνές τους σε μια επείγουσα έκκληση για την ανάγκη πρόσβασης των ασθενών με HIV/AIDS στην κατάλληλη θεραπεία.

Οι Γιατροί του Κόσμου μάχονται για την αναβάθμιση των υπηρεσιών ενημέρωσης, πρόληψης, θεραπείας και υποστήριξης των πολιτών και των μετακινούμενων ομάδων πληθυσμού της χώρας μας.

Ενώ η πανδημία του HIV/AIDS πλήττει κυρίως τις χώρες της υπο-σαχάριας Αφρικής, η ελλιπής πρόσβαση στην κατάλληλη και αποτελεσματική θεραπεία δε γνωρίζει σύνορα.

Το υψηλό κόστος των φαρμάκων, οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και οι δυσλειτουργικοί μηχανισμοί εμποδίζουν την ελεύθερη πρόσβαση στη θεραπεία που μπορεί να σώσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως.

Στις χώρες της υπο-σαχάριας Αφρικής, μόλις το 1/3 του συνόλου των ανθρώπων που ζουν με HIV/ AIDS λαμβάνει την απαραίτητη αντιρετροϊκή αγωγή, ενώ από τα 2 εκατομμύρια παιδιά που ζουν με τον ιό μόλις το 10% έχει πρόσβαση στην απαραίτητη θεραπεία.

Την ίδια στιγμή, οι ασθενείς με HIV/AIDS στην Ευρώπη και την Ελλάδα αντιμετωπίζουν εξίσου σημαντικές δυσκολίες στην πρόσβασή τους στη θεραπεία σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς.

«Το να εξασφαλίζεις ίση πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη για όλους, δεν αποτελεί πράξη γενναιοδωρίας αλλά δικαιοσύνης. Οι Γιατροί του Κόσμου ζητούν το αυτονόητο: ίση πρόσβαση στην προληπτική ιατρική φροντίδα και περίθαλψη για όσους ζουν στην Ευρώπη, χωρίς διακρίσεις λόγω διοικητικής κατάστασης ή οικονομικών δυνατοτήτων. Οι πολιτικές για την υγεία δεν πρέπει να αποτελούν συνάρτηση των μεταναστευτικών πολιτικών», δηλώνει ο κ. Νικήτας Κανάκης, Πρόεδρος του Δ.Σ. των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας.

Στην Ελλάδα, αν και χώρα ευρωπαϊκή και προνομιούχα ως προς την ποιότητα των διαθέσιμων για τους ασθενείς του HIV/AIDS φαρμάκων, η ελεύθερη και ίση πρόσβαση στη θεραπεία, καθώς και σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών πρόληψης, θεραπείας και φροντίδας των ασθενών, δεν είναι μια πραγματικότητα.

Για μία ακόμη χρονιά, η Παγκόσμια Ημέρα κατά του HIV/ AIDS μας βρίσκει με ερωτήματα, προβληματισμούς και μεγάλες προκλήσεις.

Ένα παγκόσμιο πρόβλημα που δε γνωρίζει σύνορα, φυλή, φύλο, θρησκεία ή σεξουαλική προτίμηση απαιτεί επειγόντως την προσοχή μας, καθώς εκατομμύρια άνθρωποι με HIV/AIDS σε όλο τον κόσμο αλλά και στη χώρα μας, δεν έχουν πρόσβαση στη θεραπεία.

Ποια είναι τα δεδομένα της HIV λοίμωξης στην χώρα μας;

Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2011, έχουν καταγραφεί στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ 11.340 περιστατικά HIV λοίμωξης. Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 3.235 έχουν εμφανίσει AIDS και 5.500 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπεία. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.152.

Η πορεία της HIV λοίμωξης παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία μετά το 2002, όπως φαίνεται παρακάτω στο Σχήμα 1.

Ειδικότερα, ενώ το 2002 ο αριθμός των περιπτώσεων HIV λοίμωξης που δηλώθηκαν στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ ήταν 3,6 ανά 100.000 πληθυσμού, το 2008 ο αντίστοιχος αριθμός έφθασε τις 5,8 περιπτώσεις. Το πρώτο δεκάμηνο του 2011 καταγράφεται μία εντυπωσιακή άνοδος με 7,1 περιστατικά HIV λοίμωξης ανά 100.000 πληθυσμού.

Σχήμα 1. Νέες περιπτώσεις HIV λοίμωξης ανά 100.000 πληθυσμού.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2011, δηλώθηκαν στο ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ 803 περιπτώσεις HIV λοίμωξης, εκ των οποίων οι 686 (85,43%) αφορούσαν σε άνδρες και οι 117 (14,57%) σε γυναίκες. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 (n=526), η αύξηση το 2011 ανέρχεται στο 52,7%. Όσον αφορά στον πιθανότερο τρόπο μετάδοσης του HIV, ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών καταγράφηκε, όπως συνήθως, στην ομάδα των ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (n=266, 33,13%) (Πίνακας 1). Ωστόσο, το πρώτο δεκάμηνο του 2011, παρατηρείται μία σημαντική αλλαγή στα χαρακτηριστικά της επιδημίας του HIV στην Ελλάδα. Γενικά, η επίπτωση της λοίμωξης στον πληθυσμό των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών (ΧΕΝ) κινούνταν διαχρονικά σε χαμηλά επίπεδα. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2011, όμως, δηλώθηκαν 190 περιπτώσεις HIV λοίμωξης σε ΧΕΝ, αριθμός ο οποίος αποτελεί σχεδόν το 1/4 (23,66%) των δηλωθέντων περιστατικών της συγκεκριμένης περιόδου. Συγκριτικά με το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2010, όπου ο αριθμός HIV λοιμώξεων στους ΧΕΝ ήταν μικρός (n=14, 2,66%), η αύξηση το 2011 είναι περίπου 1.250%. Η μεγάλη πλειοψηφία των ΧΕΝ αφορά άνδρες (n=155, 81,58%). Περίπου 1 στις 4 γυναίκες ΧΕΝ που δηλώθηκαν ως HIV+ το 2011, ήταν ηλικίας μικρότερης των 25 ετών.

  Πίνακας 1. Περιπτώσεις HIV λοίμωξης με βάση το έτος δήλωσης και την κατηγορία μετάδοσης.

Συμπερασματικά, είναι φανερό ότι, παρά τις προσπάθειες των υγειονομικών φορέων της χώρας, η μετάδοση του HIV συνεχίζεται με αυξητικούς ρυθμούς. Η τρέχουσα εικόνα είναι ενδεικτική, καθώς το πρώτο δεκάμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, η αύξηση ξεπερνάει το 50% και σε μεγάλο βαθμό (63%) αποδίδεται στους ΧΕΝ. Στη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα, καταγράφεται, σε αντιδιαστολή με την εικόνα των προηγούμενων χρόνων, μία δραματική αύξηση, η οποία υπερβαίνει το 1.000%. Οι συνεχείς αυξητικές τάσεις και η αλλαγή των χαρακτηριστικών της επιδημίας, καθιστούν αναγκαία την επαγρύπνηση των φορέων δημόσιας υγείας.

Για περισσότερες πληροφορίες για το AIDS καθώς και για τα τεστ ελέγχου θα βρείτε στο www.hivaids.gr