Κι όμως! Με διόδια είναι πιθανόν να ανακατασκευαστεί ο ΒΟΑΚ σε ένα σύγχρονο, ασφαλές επιτέλους αυτοκινητόδρομο, μόνο που πρόκειται για άλλου τύπου… διόδια!
Τα λεγόμενα «σκιώδη» διόδια, τα οποία δεν πληρώνουν απευθείας οι ίδιοι οι χρήστες-οδηγοί του δρόμου, δηλαδή οι Κρητικοί και οι επισκέπτες, Έλληνες και ξένοι, αλλά το ελληνικό κράτος, δηλαδή οι φορολογούμενοι όλης της χώρας…
Η λύση των “σκιωδών” διοδίων, σε συνδυασμό με τις πληρωμές διαθεσιμότητας, μια χρηματοδοτική “συνταγή” που έχει προτείνει η αιρετή Περιφέρεια Κρήτης, φαίνεται ότι προκρίνεται τώρα από την κυβέρνηση ως η πλέον ενδεδειγμένη λύση για το έργο πνοής για το νησί μας.
“Σκιώδη” διόδια
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σχεδιασμό που θέλει έναν ιδιώτη παραχωρησιούχο να φτιάχνει το ΒΟΑΚ και το ελληνικό κράτος, σε ρόλο άτυπου ενοικιαστή, να πληρώνει τμηματικά, δηλαδή σε ετήσια βάση, για κάποιες δεκαετίες ένα “ενοίκιο” στον παραχωρησιούχο. Το “ενοίκιο” θα είναι ένα μείγμα πληρωμών διαθεσιμότητας, δηλαδή ποσών που θα έχει συμφωνηθεί να καταβάλει κάθε χρόνο το ελληνικό Δημόσιο στον ιδιώτη, και σκιωδών διοδίων, στο πλαίσιο των οποίων θα καταγράφονται διεξοδικά όλες οι διελεύσεις από το ΒΟΑΚ και, αναλόγως των οχημάτων που θα χρησιμοποιούν το δρόμο, το κράτος θα πληρώνει συγκεκριμένα ποσά.
Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες, η σχετική πρόταση, βασισμένη στην παραπάνω φιλοσοφία, έχει κατατεθεί στο περίφημο πακέτο Γιούνκερ, μέσα στις συμπληρωματικές προτάσεις έργων που ήρθαν να προστεθούν στην αρχική λίστα των 42 προτεινόμενων επενδυτικών πρότζεκτ. Το αξιοσημείωτο μάλιστα είναι πως ο ΒΟΑΚ δεν έχει κατατεθεί ως αυτούσιο προτεινόμενο έργο στο πακέτο Γιούνκερ αλλά… “πακέτο” με την παραχώρηση λιμανιών, όπου επίσης θα γίνουν έργα αναβάθμισης. Τα λιμάνια που θα πάρει μαζί με το ΒΟΑΚ ο παραχωρησιούχος θα είναι αυτά του Ηρακλείου, της Σούδας και της Ρόδου!
Παρατηρήσεις
Το μεγάλο ερώτημα βεβαίως είναι κατά πόσον το πρότζεκτ αυτό, και με βάση αυτή τη χρηματοδοτική φιλοσοφία, θα προσελκύσει επενδυτές. Εδώ μπορούν να γίνουν, με μια πρώτη ματιά, συγκεκριμένες παρατηρήσεις. Ως πρόταση, ως σχεδιασμός, έχει συγκεκριμένη λογική που δεν ακούγεται άσχημη καταρχάς για την Κρήτη.
Υπάρχει ως βάση, ως θεμέλιο, η πρόταση της Περιφέρειας Κρήτης, για πληρωμές με ρήτρα διαθεσιμότητας. Δηλαδή τμηματικές πληρωμές του ελληνικού Δημοσίου προς τον ιδιώτη, που θα γίνονται βάσει συμφωνίας και αναλόγως της πορείας υλοποίησης του έργου, παράμετρος, αν μη τι άλλο, πολύ σημαντική. Και από εκεί και πέρα μπαίνουν ως προσθήκη τα διόδια, όχι όμως στη συνήθη τους μορφή, που προφανώς θα προκαλούσαν σφοδρές αντιδράσεις από πλευράς του κρητικού λαού.
Τα “σκιώδη” διόδια δε θα επιβαρύνουν άμεσα τους ίδιους τους Κρητικούς, αφού δε θα πληρώνουν διόδια οι οδηγοί, όπως γίνεται στους αυτοκινητόδρομους της ηπειρωτικής Ελλάδας. Βεβαίως, έμμεσα θα πληρώνουν και οι Κρητικοί, όπως συνολικά όλοι οι Έλληνες, από τη στιγμή που τα διόδια θα πληρώνει το ελληνικό κράτος, δηλαδή οι Έλληνες φορολογούμενοι. Προτού βεβαίως κανείς, κάνοντας το δικηγόρο του διαβόλου, σπεύσει να αναρωτηθεί γιατί θα πρέπει οι πολίτες της υπόλοιπης χώρας να πληρώσουν για την κατασκευή ενός αυτοκινητόδρομου που δε θα χρησιμοποιούν συχνά ή κάποιοι και ποτέ ενδεχομένως στη ζωή τους, θα πρέπει να λάβει υπόψη το εξής: Αφενός ότι και οι Κρητικοί, ως φορολογούμενοι, έχουν πληρώσει για έργα στην υπόλοιπη χώρα που ενδεχομένως να μη χρησιμοποιήσουν ποτέ οι ίδιοι και αφετέρου τη σημαντική, ειδοποιό διαφορά για την Κρήτη, που είχε παραδεχτεί και ο πρώην υπουργός Υποδομών Μιχάλης Χρυσοχοΐδης επισκεπτόμενος το Νοέμβριο του 2014 το Ηράκλειο.
Τότε ο κ. Χρυσοχοΐδης είχε πει συγκεκριμένα τα εξής για το ΒΟΑΚ: «Κανονικά θα έπρεπε να μπουν διόδια και να πληρώνουν οι χρήστες, αλλά στην Κρήτη υπάρχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα: Δεν υπάρχουν εναλλακτικοί δρόμοι πέραν του ΒΟΑΚ. Θα έπρεπε, θα ήμασταν υποχρεωμένοι, αν θέλαμε να βάλουμε διόδια, να φτιάξουμε παράλληλους εναλλακτικούς δρόμους και θα μας στοίχιζε ο κούκκος αηδόνι. Δε γίνεται λοιπόν να μπουν διόδια – γιατί χρήστες είναι κυρίως οι κάτοικοι και οι τουρίστες το καλοκαίρι».
Η λογική λοιπόν των “σκιωδών” διοδίων δεν ακούγεται άσχημη ή άδικη, ίσα-ίσα, για την Κρήτη, όμως δεν μπορεί να παραγνωριστεί το εξής: Τα σκιώδη διόδια γνώρισαν αποτυχία σε κάποιες χώρες, όπως η Πορτογαλία, όπου μάλιστα οι παραχωρησιούχοι εγκατέλειψαν τα έργα!
Το προφίλ του έργου
Η πρόταση για το ΒΟΑΚ περιλαμβάνει την κατασκευή κλειστού αυτοκινητόδρομου από τα Χανιά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, ένα μήκος δηλαδή αυτοκινητόδρομου στα 200 χιλιόμετρα, με 2 λωρίδες, συν λωρίδα έκτακτης ανάγκης ανά ρεύμα κατεύθυνσης, και την εκμετάλλευση των λιμένων Σούδας, Ηρακλείου και… Ρόδου. Ο ΒΟΑΚ με την ολοκλήρωσή του θα συνδέεται με τα λιμάνια Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου, και τα 2 μεγάλα αεροδρόμια του νησιού, το “Ι. Δασκαλογιάννης” στα Χανιά και το μελλοντικό νέο αεροδρόμιο Καστελίου. Η διάρκεια κατασκευής εκτιμάται ότι θα είναι 5 χρόνια.
Ρεπορτάζ: Μπάμπης Σαββίδης – neakriti.gr
