Πόσες φορές έχετε ακούσει την συμβουλή «να τρως αργά και να μασάς πολλές φορές το φαγητό σου»; Αν και συνήθως στόχος της είναι η καλύτερη πέψη της τροφής, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Οσάκα, στην Ιαπωνία, ανακοίνωσαν ότι παίζει σημαντικό ρόλο και στην διατήρηση του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Όπως εξήγησαν στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of the American Dietetic Association», μελέτησαν τις διατροφικές συνήθειες 3.000 ανδρών και γυναικών και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όσοι έτρωγαν γρήγορα είχαν κατά 84% περισσότερες πιθανότητες να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Ειδικά στις γυναίκες, ο κίνδυνος να αποκτήσουν περιττά κιλά διπλασιαζόταν όταν κατάπιναν σχεδόν αμάσητο το φαγητό τους.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; «Το γρήγορο φαγητό παρακάμπτει τους μηχανισμούς του οργανισμού που ενεργοποιούν το αίσθημα κορεσμού της πείνας στον εγκέφαλο», απαντά στην εφημερίδα «Daily Mail» ο δρ Ίαν ΜακΝτόναλντ, καθηγητής Μεταβολικής Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ.
Οι μηχανισμοί αυτοί εντοπίζονται στο στομάχι. Ο ένας αφορά τα νεύρα του, τα οποία στέλνουν μήνυμα στον εγκέφαλο ότι το στομάχι έχει αρχίσει να διογκώνεται, επειδή γεμίζει με φαγητό. Ένας άλλος μηχανισμός είναι η παραγωγή μιας ορμόνης που λέγεται γκρελίνη και παράγεται όταν το στομάχι είναι άδειο, για να ενημερώσει τον εγκέφαλο ότι πεινάμε.
Όταν τρώμε, η παραγωγή της γκρελίνης αρχίζει να καταστέλλεται, αλλά χρειάζονται 20 λεπτά έως ότου φτάσει στον εγκέφαλο το σήμα ότι η πείνα έχει πια κορεστεί. Αν λοιπόν τρώει κανείς πολύ γρήγορα, δεν προλαβαίνει να συνειδητοποιήσει ότι χόρτασε και έτσι τρώει πολύ.
«Πολλοί άνθρωποι μαθαίνουν από την παιδική ηλικία να τρώνε σαν να τους κυνηγάνε – και αυτή η συνήθεια, δύσκολα “σπάει” όταν ενηλικιωθούμε», τονίζει ο δρ ΜακΝτόναλντ.
Παλινδρόμηση
Το γρήγορο φαγητό αυξάνει επίσης τον κίνδυνο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης – της πεπτικής διαταραχής που προκαλεί καούρες. Επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας διαπίστωσαν πως όταν ένα γεύμα των 690 θερμίδων καταναλώνεται σε 5 λεπτά, προκαλούνται κατά 50% περισσότερα περιστατικά παλινδρόμησης απ’ ό,τι όταν καταναλώνεται σε 30 λεπτά.
Αυτό οφείλεται στο ότι η πεπτική οδός γεμίζει με μεγάλα κομμάτια τροφής, με συνέπεια να υπερπαράγονται οξέα στο στομάχι για να τα διαλύσουν. Με το πέρασμα του χρόνου, η υπερπαραγωγή οξέων μπορεί να οδηγήσει σε παλινδρόμηση, η οποία όχι μόνο προκαλεί τις επώδυνες καούρες, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει και βλάβες στον οισοφάγο.
Η κατανάλωση του φαγητού με μεγάλη ταχύτητα μπορεί επίσης να οδηγήσει σε «φούσκωμα» και αίσθημα βάρους στο στομάχι, επειδή μαζί με τις μπουκιές που κατεβαίνουν αμάσητες, καταπίνουμε και αέρα, κατά τον δρα Ντέιβιντ Φόρκαστ, γαστρεντερολόγο στο Νοσοκομείο St Mark’s και στην London Clinic.
Για να τα αποφύγουμε όλ’ αυτά, προφανώς πρέπει να αφιερώνουμε τουλάχιστον 20 λεπτά στο φαγητό μας. Καλό θα ήταν επίσης να σηκωνόμαστε στη μέση του φαγητού για να ελέγχουμε πόσο χορτάτοι είμαστε, συνιστά ο δρ Φόρκαστ.
Η αναπνοή
Εκτός από το γρήγορο φαγητό, όμως, και η γρήγορη αναπνοή μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα. Όπως εξηγεί ο δρ Στίβεν Σπάιρο, καθηγητής Αναπνευστικής Ιατρικής στο University College του Λονδίνου, ένας υγιής ενήλικας χρειάζεται 10-14 αναπνοές το λεπτό. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι (υπολογίζονται στο 10% του γενικού πληθυσμού) κάνουν 20 ή περισσότερες εισπνοές – κυρίως επειδή αναπνέουν από το στόμα αντί να παίρνουν βαθιές ανάσες από τη μύτη.
Η γρήγορη αναπνοή συνήθως δεν έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες, αλλά εξαιτίας της μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως «μυρμήγκιασμα» στα δάκτυλα και γύρω από τα χείλη, «φτερουγίσματα» της καρδιάς, κούραση, δυσκολίες στην συγκέντρωση και σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, εξαιτίας της κακής οξυγόνωσης του οργανισμού.
Για να δείτε αν αναπνέετε γρήγορα, μετρήστε πόσες φορές εισπνέετε σε ένα λεπτό, σε κατάσταση ηρεμίας. Αν δείτε πως είναι πάνω από 20, καλό είναι να συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, διότι η γρήγορη αναπνοή μερικές φορές αποτελεί προειδοποιητική ένδειξη προβλήματος, όπως η βρογχίτιδα.
Περπάτημα
Η ταχύτητα βάδισης αποτελεί καλή ένδειξη φυσικής κατάστασης, αλλά και μακροζωίας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 34.000 εθελοντές. Όπως έδειξε, όσο πιο γρήγορα μπορεί κανείς να περπατάει, τόσο πιο πολύ ζει.
Όπως λέει ο δρ Τζον Μπριούερ, καθηγητής Αθλητιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Μπέντφορντσαϊρ, ανεξαρτήτως ηλικίας το γρήγορο περπάτημα παρέχει πολλά οφέλη στην υγεία, καθώς δυναμώνει τα οστά και μας προστατεύει από την οστεοπόρωση, αυξάνει την μυϊκή μάζα, γυμνάζει την καρδιά, ρίχνει την χοληστερίνη και την πίεση, βοηθεί στον έλεγχο του σωματικού βάρους και βελτιώνει την ισορροπία, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο πτώσης (γεγονός εξαιρετικά σημαντικό, ιδίως μετά τα 60 μας).
Θα ξέρετε ότι περπατάτε με καλό ρυθμό, όταν θα λαχανιάζετε μεν από την ταχύτητα και θα αυξάνεται ο καρδιακός παλμός σας, αλλά θα μπορείτε να συζητάτε κιόλας.
Ποτό
Η γρήγορη κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο μας μεθάει πιο γρήγορα, αλλά ενέχει και τον κίνδυνο να συνεχίσουμε να πίνουμε ανεξέλεγκτα, προκαλώντας τελικά βλάβη στο ήπαρ μας.
Αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί πολλές φορές για να γίνει το κακό: μία και μόνο φορά να ξεπεράσουμε κατά πολύ τα όριά μας είναι αρκετή για να δημιουργηθεί ουλή στο ήπαρ, κατά τον δρα Πολ Ουάλας, καθηγητή Πρωτοβάθμιας Υγείας στο UniversityCollege του Λονδίνου και επικεφαλής του οργανισμού κατά του αλκοόλ Drinkaware.
Ο γενικός κανόνας είναι πως το ήπαρ αντέχει μέχρι ένα ποτό ανά ώρα – όπου «ποτό» νοούνται οι δόσεις που σερβίρουν τα μπαρ, δηλαδή 100 ml για το κρασί, 250 ml για τη μπύρα και 30 ml για τα δυνατά ποτά.
