Το σεξ, ο καφές και το δυνατό φύσημα της μύτης, αλλά επίσης η δυσκοιλιότητα και η πολύ έντονη σωματική άσκηση, μπορεί να “πυροδοτήσουν” ένα επικίνδυνο, αιμορραγικού τύπου, εγκεφαλικό επεισόδιο, σύμφωνα με μια νέα ολλανδική επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, με επικεφαλής τη νευρολόγο δρα Μονίκ Βλακ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο εξειδικευμένο περιοδικό για εγκεφαλικά “Stroke”, σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική “Γκάρντιαν”, μελέτησαν -επί τρία χρόνια- 250 ασθενείς άνω των 18 ετών, που είχαν πάθει εγκεφαλική αιμορραγία (ανεύρυσμα), και εντόπισαν τους οκτώ κυριότερους παράγοντες κινδύνου.
Όλοι αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν την πίεση του αίματος και μπορεί να προκαλέσουν ξαφνική ρήξη των αιμοφόρων αγγείων του εγκεφάλου. Χιλιάδες άνθρωποι, κάθε χρόνο, παθαίνουν εγκεφαλικό και ένα ποσοστό από αυτά τα επεισόδια έχει αιμορραγική αιτιολογία, με συνέπεια είτε σοβαρή βλάβη του εγκεφάλου είτε το θάνατο.
Οι Ολλανδοί ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η κυριότερη αιτία απότομης εγκεφαλικής αιμορραγίας (ανευρύσματος) είναι ο καφές, καθώς πάνω από τα ένα στα δέκα εγκεφαλικά αιμορραγικά επεισόδια μπορεί να αποδοθεί στην υπερκατανάλωση καφεΐνης.
Αναλυτικά οι οκτώ κυριότεροι παράγοντες κινδύνου (σε παρένθεση το ποσοστό των συνολικών εγκεφαλικών που μπορούν να αποδοθούν σε αυτούς) είναι: καφές (10,6%), έντονη σωματική άσκηση (7,9%), φύσημα μύτης (5,4%), σεξ (4,3%), σφίξιμο κατά την αφόδευση λόγω δυσκοιλιότητας (3,6%), κατανάλωση αναψυκτικών τύπου “κόλα” (3,5%), έντονη έκπληξη (2,7%) και θυμός (1,3%).
Ο κατάλογος αυτός καταρτίστηκε με βάση τις απαντήσεις των ατόμων που έπαθαν αιμορραγικό εγκεφαλικό και των συγγενών τους, σχετικά με το τι έκαναν οι ασθενείς λίγο πριν το επεισόδιο. Άλλοι επιστήμονες πάντως δεν απέκλεισαν τον παράγοντα της σύμπτωσης και ζήτησαν να γίνουν περαιτέρω έρευνες για το θέμα.
Μολονότι η κατανάλωση καφέ σε ατομικό επίπεδο αυξάνει τον κίνδυνο μόνο κατά 1,7 φορές, σε συλλογικό επίπεδο είναι ο πιο κοινός παράγοντας κινδύνου, λόγω της ευρείας κατανάλωσης. Από την άλλη, ενώ η έντονη έκπληξη και το αίσθημα αιφνιδιασμού αυξάνουν δραματικά τον κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού κατά 23 φορές, συνολικά στον πληθυσμό ο παράγοντας αυτός, επειδή είναι λιγότερο συχνός, ευθύνεται μόνο για το 2,7% των περιστατικών.
Όπως είπε η υπεύθυνη της έρευνας, και οι οκτώ παραπάνω παράγοντες κινδύνου προκαλούν μια απότομη και σύντομης διάρκειας αύξηση στην πίεση του αίματος στα αγγεία, η οποία μπορεί να επιφέρει ρήξη ανευρύσματος και αιμορραγία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, περίπου ένας στους 50 ανθρώπους έχει ανεύρυσμα (ένα εξόγκωμα στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων), χωρίς όμως να παθαίνει ρήξη και αιμορραγία.
Γι’ αυτό, λόγω έλλειψης συμπτωμάτων, τα ανευρύσματα συχνά περνάνε απαρατήρητα. Καμία φορά ανακαλύπτονται τυχαία, στο πλαίσιο εξέτασης του εγκεφάλου για άλλη αιτία. Μερικά ανευρύσματα μπορεί να αντιμετωπιστούν, με χειρουργική επέμβαση, και άλλα όχι, λόγω υψηλού δυνητικού κινδύνου.
Δεν είναι βέβαιο τι τα προκαλεί, αν και το οικογενειακό ιστορικό, το κάπνισμα και η υπέρταση αυξάνουν τον κίνδυνο. Αν και τα ανευρύσματα σπάνια διαρρηγνύονται, όταν αυτό συμβεί, μπορεί να αποβεί θανατηφόρο. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με εγκεφαλική αιμορραγία πεθαίνουν μέσα σε ένα μήνα και μόνο ένας στους δέκα ανακάμπτει, ώστε να επανέλθει στις κανονικές δραστηριότητές του.
Οι Ολλανδοί επιστήμονες συμβουλεύουν μείωση στην κατανάλωση καφεΐνης, λιγότερο έντονη σωματική άσκηση και καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας, ιδίως σε όσα άτομα έχουν διαγνωσμένα ενδοκρανιακά ανευρύσματα. Επίσης, διευκρίνισαν ότι οι παραπάνω οκτώ παράγοντες κινδύνου αφορούν την τελική “πυροδότηση” ενός εγκεφαλικού.
Σε πολλές περιπτώσεις, έχουν προηγηθεί πολλά χρόνια υψηλής πίεσης, η οποία έχει εξασθενήσει τα αιμοφόρα αγγεία και τα έχει καταστήσει πιο ευάλωτα στο εγκεφαλικό. Η υπέρταση οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην παχυσαρκία, το κάπνισμα και την έλλειψη σωματικής άσκησης.
