Πιθανότατα εάν δεν το γνωρίζει, δύσκολα κάποιος μπορεί να φανταστεί ποιο δημοφιλές και πάντα πολυσύχναστο σημείο των Χανίων, απεικονίζεται σ’ αυτήν την ιστορική και συλλεκτική φωτογραφία του Adnan Gunal, του 1890.
Κι όμως, είναι η τότε Πλατεία Μαυροβουνίου και τώρα γνωστή ως Πλατεία Συντριβανίου, το Σαντριβάνι δηλαδή, στο Παλιό Λιμάνι. Πίσω και δεξιά απ’τη κρήνη φαίνεται το παλιό δημαρχείο και αριστερά του κτίρια που δεν υπάρχουν πια. Σήμερα, στην θέση του βρίσκεται το γνωστό συντριβάνι, με το επίσης γνωστό σε όλους μας… φλοτέρ.
Κοιτώνας όμως πίσω στην ιστορία της πόλης, βλέπουμε ότι αυτή η πλατεία είχε πάντα σημαντικό ρόλο, στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.
Αν και μικρή, ήταν η κοσμικότερη πλατεία, κέντρο συζητήσεων και συναντήσεως των Χανιωτών. ΄Ηταν πλακόστρωτη, με καφενεία, ξενοδοχεία, λέσχες και καταστήματα πολυτελείας νεωτερισμών. Είχε πάρει το όνομά της από μια ογκώδη κρήνη, διακοσμημένη με λεοντοκεφαλές και στην οποία προσκολλήθηκαν ως υδροδόχες μαρμάρινες λάρνακες. Τμήμα της κρήνης βρίσκεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων. Στην έξοδο της σημερινής οδού Χάληδων προς το λιμάνι, υπάρχει ακόμη το κτίριο του Δημαρχείου, το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί επί ενετοκρατίας ως ναυαρχείο και αργότερα ως πολιτικό νοσοκομείο.
Από τον εξώστη κτιρίου της πλατείας ο Βενιζέλος εκφωνούσε τους πολιτικούς λόγους του και εκεί αποβιβάσθηκε η σωρός του το 1936, κατά την ημέρα της κηδείας του. Εκεί επίσης έγινε η κύρια συγκέντρωση των πολιτών κατά την κήρυξη του αντιδικτατορικού Κινήματος του 1938 εναντίον του Μεταξά.
Το Σαντριβάνι ήταν κλειστό από τη βορεινή πλευρά με κτίρια που καταστράφηκαν από πυρκαγιά το 1932 και έτσι άνοιξε η πλατεία προς τη θάλασσα. Υπήρχαν δυο περάσματα, ένα στενό για τους πεζούς στο βορειοδυτικό μέρος, κάτω από μια στοά που σχημάτιζαν τα κτίρια και ένα πλατύτερο, στη βορειοανατολική πλευρά, για τις άμαξες, τα κάρα και τα βιζαβί.
“Το Σαντριβάνι. Ποιός επήγε στην Κρήτη και δεν το έμαθε; Ποιός επήγε στα Χανιά και δεν έγινεν από τους τακτικούς του θαμώνας; Ποιός έφυγε και το ελησμόνησε; Αι Αθήναι έχουν την πλατείαν Συντάγματος, η Κωνσταντινούπολις το κέντρο του Γαλατά Σεράϊ, η Σμύρνη το Και, η Κέρκυρα την Σπιανάδαν, η Σύρος την Πλατείαν της, αι Πάτραι την πλατείαν Γεωργίου, το Παρίσι την Place de la Concorde, το Λονδίνον το Trafalgar Square, η Νέα Υόρκη το Herald Square. Τα Χανιά έχουν το Σαντριβάνι των και είναι υπερήφανα δι”αυτό…
zarpanews.gr
